NFPA 20 standardı, yangından korunma için sabit pompaların tesisatı ile ilgili gerekenleri tanımlayan ve dünyada bu konuda en çok benimsenmiş, yangın söndürme sistemlerinde kullanılan en yaygın ve en ayrıntılı olan bir standarttır. NFPA 20 standardı yangın pompalarının seçimini, montajını, kabul deneylerini ve işletimini kapsamaktadır. Türkiye’ de yangın söndürme sistemi tasarımını yapan teknik elemanlar NFPA standartlarına göre tasarım yapmaktadırlar. Ayrıca, sigorta şirketleri NFPA standartlarına uygun tasarlanmış yangın söndürme sistemlerini ve seçilmiş yangın pompa gruplarının NFPA 20’ ye uygunluğunu görmeden risk almamakta ve yangın poliçe maliyetlerini indirmemektedirler.
Ekipmanların Seçimi ve Yerleşimi
1- Elektrikli Pompa: Projelerde belirtilen güç, debi ve basma yüksekliklerine göre seçilirler ve NFPA 20 standartlarına uygun tasarlanırlar.
2- Dizel Pompa: Yangın pompalarını % 100 yedeklemek pek çok zaman dizel motorla çalışan yangın pompaları ile yapılır. Bu durumda pompanın sağlaması gerekenler NFPA 20’de tanımlanmıştır. Bu standarda göre özellikle pompanın sıfır debideki basma yüksekliğinin 1,21 katında açacak şekilde ayarlanmış bir emniyet vanasının basma tarafına konması gerekmektedir.
3- Jokey Pompa: Yangın söndürme sistemi boru hattının sürekli basınç altında tutulması ve kaçaklardan kaynaklanan basınç düşümü sırasında ana pompaların sürekli devreye girmesini engellemek amacı ile kullanılırlar. Anma debisinin %1’i debide (min. 1 GPM), anma basıncının %10 fazlası basınçta seçilir.
4- Yükselen Milli (OS&Y Gate) Vana: Tam açık konumunda düzgün akışı bozmayan, açık konumu milin yukarı aşağı hareketi ile gözle izlenebilen, izleme anahtarı takılarak elektriksel izleme yapılabilen sürgülü vana tipidir. Kelebek vanalara oran ile daha az hidrolik kayıp oluştururlar.
5- Küresel Vana: İçinden geçen akışı kontrol etmek için, delikli ve döner bir küre kullanan çeyrek dönüşlü bir vanadır. Kürenin deliği akış ile aynı hizada olduğunda ve vana kolu tarafından 90 derece döndürüldüğünde kapalıdır. Kol, açıkken akışla hizalanacak şekilde düzdür, kapatıldığında, valfin durumunun görsel olarak doğrulanmasını sağlamak için dik konumdadır.
6 – Çek Vana (Çekvalf): Su akışına tek yönlü olarak izin veren, aksi istikamette su geri dönüşünü engelleyerek ekipmanların zarar görmesini engelleyen parçadır. Montaj için önemli olan akış yönü gövde üzerinde ok ile belirtilmiştir. Çekvalfler sistemdeki suyun tek yönlü olarak geçişine izin verirler. Basınç kayıpları fazla olduğundan yangın tesisatlarında çok sayıda çek valf kullanılması istenmez.
7- İzleme Anahtarlı Kelebek Vana: Mahal içi zonları birbirinden ayırmak için, su besleme hatları üzerinde kesme vanası olarak kullanılırlar. Yangın sistemlerinde kullanılan tüm vanaların konumu görülebilir ve elektriksel olarak izlenebilir olmalıdır. Kelebek vanalar dişli kutulu volanlı tiptedir. Kelebek vanaların izleme anahtarı vana içindedir ve üzerinde açık kapalı konum göstergesi bulunur.
8- Relief Vana: Sistemdeki basıncın belli bir limit değerin üzerine çıktığında, açılarak fazla basıncın dışarı atılması ile sistemi rahatlatmak için kullanılır. Sistem basıncı vananın ayarlı olduğu limit değere düştüğünde vana tekrar kapanır. Relief vana çapı ve boşaltım hattı çapı pompa kapasitesine göre belirlenmelidir.
9- Akış(Debi) Ölçer: Akış ölçer, yangın pompa debisinin etiket değerlerinde olup olmadığını, pompa eğrisindeki debileri sağlayıp sağlamadığını görmede kullanılır.Her pompa setinin durumu her yıl performans testi ile kontrol edilmelidir. Debi ölçer çapı pompa kapasitesine göre belirlenmelidir.